အခွန်ကောက်ခံပုံစနစ်

   နိုင်ငံတော်က အကောင်အထည်ဖော်ဆောင်ရွက်နေသည့် ပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုများနှင့်အညီ ပြည်တွင်းအခွန်များဦးစီးဌာနအနေဖြင့် စီးပွားရေးနှင့်လူမှုရေးပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုမူဘောင် (Framework for Economic and Social Reform- FESR)နှင့် ပြည်သူ့ဘဏ္ဍာရေးပြုပြင်ပြောင်းလဲမှုမဟာဗျူဟာ (Public Financial Management Reform Strategy - PFMRS) တို့အရ အခွန်မူဝါဒနှင့်အခွန်ဆိုင်ရာစီမံ ခန့်ခွဲမှုစနစ်ပြုပြင်ပြောင်းလဲခြင်း (Tax Policy and Tax Administration Reform) လုပ်ငန်းစဉ်ကို နိုင်ငံတကာအဖွဲ့အစည်းများ၏အကူအညီဖြင့် ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။ ပြည်တွင်းအခွန်များဦးစီးဌာန သည် ထိရောက်ထက်မြက်သော  အခွန်စီမံခန့်ခွဲမှုလုပ်ငန်းများကို ရိုးသားဖြောင့်မတ်စွာဆောင်ရွက်သည့်  နိုင်ငံတကာအသိအမှတ်ပြု ခေတ်မီအခွန်ဌာနတစ်ခုဖြစ်လာစေရန် မျှော်မှန်းချက်ထားရှိပြီး ဆောင် ရွက်လျက်ရှိပါသည်။ ထိုသို့ဆောင်ရွက်ရာတွင် အခွန်ရုံးမှအခွန်စည်းကြပ်သည့်စနစ် (OAS) မှ အခွန်ထမ်းကိုယ်တိုင်အခွန်စည်းကြပ်သည့်စနစ် (SAS) သို့ ပြောင်းလဲကျင့်သုံးနိုင်ရန်လည်း ဆောင်ရွက်လျက်ရှိ ပါသည်။

   အခွန်ရုံးမှ အခွန်စည်းကြပ်သည့်စနစ်(OAS) သည် အခွန်ထမ်းတင်ပြမှုအပေါ် အခွန်ရုံးမှစည်းကြပ် သတ်မှတ်ခြင်းဖြစ်ပြီး အဆိုပါစနစ်သည် အခွန်မှူးတစ်ဦးတည်းမှ အခွန်ထမ်းဝန်ဆောင်မှုလုပ်ငန်း၊ အခွန် စာရင်းစစ်ဆေးခြင်းလုပ်ငန်း၊ အခွန်ကောက်ခံခြင်းလုပ်ငန်းများကို လုပ်ဆောင်ရသည့်အတွက် အခွန်မှူးတစ်ဦးတည်းတွင် လုပ်ပိုင်ခွင့်များရရှိနေပါသည်။ အခွန်ထမ်းအနေဖြင့်လည်း မိမိအိတ်ထဲမှ ငွေအား ထုတ်၍ ပေးဆောင်ရသဖြင့် မပေးချင်သည်မှာ သဘာဝပင်ဖြစ်ပါသည်။ တစ်ဖက်တွင် လုပ်ပိုင်ခွင့်ရရှိပြီး အခြားတစ်ဖက်တွင် အခွန်ပေးချင်စိတ်မရှိသဖြင့် ညှိနှိုင်းမှုများ ဖြစ်ပေါ်နိုင်ပါသည်။ ထို့ကြောင့် အဂတိ လိုက်စားမှုကင်းစင်စေရေးအတွက်  အခွန်မှူးတစ်ဦးတည်းအပေါ် လုပ်ပိုင်ခွင့်မပေးတော့ဘဲ အခွန်ထမ်းမှ မိမိပေးဆောင်ရမည့် အခွန်အား တွက်ချက်ပေးသွင်းခြင်းအပေါ် အခွန်ရုံးမှ လုပ်ငန်းကဏ္ဍအလိုက် တာဝန်ယူသည့်စနစ်ဖြစ်သည့် အခွန်ထမ်းကိုယ်တိုင် အခွန်စည်းကြပ်သည့်စနစ် (SAS)သို့ ပြောင်းလဲဆောင်ရွက်ရခြင်း ဖြစ်ပါသည်။ ထိုသို့ ပြောင်းလဲကျင့်သုံးရာတွင် ပြည်တွင်းအခွန်များဦးစီးဌာနတစ်ခုလုံး အား တစ်ချိန်တည်း တစ်ပြိုင်တည်းပြောင်းလဲရန်မှာ လူစွမ်းအားအရင်းအမြစ် ကန့်သတ်ချက်များရှိသဖြင့် အခွန်ထမ်းကိုယ်တိုင်အခွန်စည်းကြပ်သည့်စနစ် (SAS) ဖြင့် အခွန်ထမ်းကြီးများဆိုင်ရာ အခွန်ရုံးအား ၂၀၁၄ ခုနှစ်တွင် အခွန်ထမ်းကုမ္ပဏီ ၄၅၀ ခန့်ဖြင့် စတင်ဆောင်ရွက်ခဲ့ပြီး ယခုအချိန်တွင် အခွန်ကောက်ခံမှုလုပ်ငန်းများကို အဆင်ပြေစွာဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။အလားတူ အလယ်အလတ် အခွန်ထမ်း များဆိုင်ရာအခွန်ရုံး(၁) ကိုလည်း အခွန်ထမ်းကိုယ်တိုင်အခွန်စည်းကြပ်သည့်စနစ် (SAS) ပြောင်းလဲနိုင်ရေးအတွက် ၂၀၁၆-၂၀၁၇ ဘဏ္ဍာနှစ်မှစ၍ ဆောင်ရွက်လျက်ရှိပါသည်။